سفید کردن دندان به روش خانگی
کیت سفید کننده دندان
کیتهای سفید کننده دندان حاوی پروکسید کاربامید هستند. پروکسید کاربامید سفید کننده ای شیمیایی است که میتواند لکه های سطحی و عمیق را از دندان زدوده و در واقع رنگ طبیعی دندان شما را تغییر دهند. اگر دندانتان لکه قهوه به خود گرفته است، کیت سفید کننده دندان میتواند مفید باشد. برخی کیتها ژل بر پایه پروکسید دارند (با یک مسواک کوچک) که به سطح دندان مالیده میشود. در کیتهای دیگر، ژل در یک تری قرار دارد که آن را به دندان قالب میگیرید. این تری را باید هر روز استفاده کنید (۳۰ تا ۴۵ دقیقه) به مدت یک هفته یا بیشتر استفاده میکنید.
استریپ سفید کننده خانگی
استریپ یا نوار سفید کننده دندان کمک میکند از شر لکه های دندان خلاص شوید. این نوارها بسیار باریک و نامرئی هستند و از ژل سفید کننده بر پایه پروکسید پوشیده شده اند. چند دقیقه در روز آنها را استفاده میکنید. این کار را به مدت یک هفته یا بیشتر باید انجام دهید. نتایج تنها ظرف چند روز مشهود خواهد بود و حداقل یک سال دوام خواهد داشت. نتایج به دست آمده از این نوارها به اندازه عملکرد کیتها چشمگیر نیست اما استفاده از آن آسانتر بوده و احتمال اشتباه در آن بسیار کم است.
خمیر دندان سفید کننده
چگونه لکه ها را از دندان بزداییم؟ ژل، محلول و خمیر دندانهای سفید کننده کمک میکنند برخی لکه های سطحی از دندانها پاک شوند. بسیاری از این محصولات حاوی مواد شیمیایی، ساینده های فیزیکی یا عامل براق کننده هستند. این خمیر دندانها بر خلاف سفید کننده ها، رنگ طبیعی دندان را تغییر نمیدهند.
درمانهای خانگی برای داشتن دندانهای سفیدتر
برخی افراد ترجیح میدهند از درمانهای خانگی جوش شیرین و مسواک برای سفید کردن ملایم دندانها در خانه استفاده کنند. همچنین برخی مواد غذایی مانند کرفس، سیب، گلابی و هویج موجب تولید مقدار زیادی بزاق میشوند که به شستن ذرات موجود در دندانها کمک میکند. جویدن آدامس بدون شکر یک راه تمیز کردن دندان است که بزاق را نیز تحریک میکند. بزاق اسیدی که موجب پوسیدگی دندان میشود را خنثی میکند. بزاق بیشتر برای دندانها بهتر است.
سفید کردن دندان و دندان ترمیمی
در صورتی که روکش، باندینگ، پر شدگی، تاج و پل (بریج) دندانی زیادی دارید، در سفید کردن دندان احتیاط کنید. سفید کننده ها این بخشهای مصنوعی دندان را سفید نمیکنند بنابراین بین دندانهای تازه سفید شده تان ممکن است متمایز و قابل دید شوند. برای هماهنگ شدن دندان سفید شده با بقیه بخشهای ترمیمی، باید به دنبال ترمیمهای جدید دندانی از جمله روکش یا باندینگ باشید.
پیشگیری از تغییر رنگ دندان
با افزایش سن لایه بیرونی مینای دندان از بین میرود. لایه زیرین آن که دنتین خوانده میشود زرد رنگ است. به همین علت جلوگیری از تغییر رنگ دندان از همان ابتدا، به ویژه پس از سفید کردن دندان، بسیار مهم است. اگر مراقب غذاها و نوشیدنیهایی که موجب تغییر رنگ دندان میشوند باشید، نتایج سفید کردن دندان ممکن است تا یک سال دوام داشته باشد. سفید کردن دندان به دفعات زیاد میتواند موجب مات یا آبی شدن رنگ آنها شود بنابراین بهتر است مراقب باشید.
برای سفید نگه داشتن دندانها، سیگار نکشید
سیگار نه تنها برای سلامتی مضر است، بلکه یکی از بدترین مواد در ایجاد لکه و تغییر رنگ در دندانهاست. تنباکو موجب ایجاد لکه های قهوه ای رنگ میشود که در حفره ها و شیارهای مینای دندان نفوذ میکند. لکه حاصل از تنباکو با مسواک بر طرف نمیشود. هر قدر مدت بیشتری باشد که سیگار میکشید، لکه ها عمیقتر میشوند. سیگار همچنین باعث بوی بد نفس و ژینژیویت (بیماری لثه) میشود و خطر بیشتر انواع سرطان را افزایش میدهد.
غذاهایی که موجب تغییر رنگ دندانها میشوند
تغییر رنگ دندان نیز دلیل دیگری برای توجه به تغذیه است. برخی غذاهای متداول میتوانند موجب تغییر رنگ دندان شوند. یک راه ساده برای مشخص کردن این که غذا میتواند مسئول لکه دار شدن دندان شود: هر چیزی که میتواند بر پارچه سفید نخی لکه ایجاد کند، میتواند دندان شما را نیز لکه دار کند. مثلا قهوه موجب تغییر رنگ دندان میشود. از متداولترین نوشیدنیها و غذاهای دیگری که موجب تغییر رنگ دندان میشوند میتئوان به چای، نوشابه سیاه و آب میوه اشاره کرد. لکه های حاصل به آهستگی گسترش یافته و با افزایش سن محسوس تر میشوند.
به چیزی که مینوشید بیشتر فکر کنید
ممکن است برخی نوشیدنیها مانند آب انگور و آب توت قرمز سرشار از آنتی اکسیدان باشند که به واسطه آن با بیماریها مقابله میکنند، اما به سادگی موجب تغییر رنگ دندان نیز میشوند. لازم نیست به خاطر این به طور کامل مصرف این نوشیدنیها را کنار بگذارید اما باید پس از نوشیدن، دهانتان را شستشو دهید. این مواد تنها غذاهای موجب تغییر رنگ دندان نیستند که باید مراقب آنها باشید.
غذاهای دیگری که لکه در دندان ایجاد میکنند
رنگ شدید برخی میوه ها و سبزیجات مانند بلوبری، شاه توت و چغندر، نشان دهنده مقدار زیاد مواد مغذی آنها است است اما دندان را نیز لکه دار میکنند. با اقدامات زیر هم میتوانید از مواد مغذی آنها بهره مند شوید هم از لکه دار شدن دندان جلوگیری کنید:
فورا پس از خوردن این مواد، دندانهای خود را مسواک بزنید دهانتان را با آب بشویید.
نوشیدنی های انرژی زا و دندان
طبق مطالعه ای که در General Dentistry منتشر شد، اگر چه همه نوشیدنیهای شیرین برای دندانها مضر هستند اما برخی از نوشیدنیهای انرژی زا و ورزشی ممکن است بدتر از بقیه باشند. محققان دریافتند که نوشیدنیهای نامبرده و نیز لیموناد، میتوانند مینای دندان را در بلند مدت از بین ببرند. حاصل آن دندان مات، نازک و تغییر رنگ یافته است. برای پیشگیری از فرسایش دندان:
مدت طولانی از این نوشیدنیها مصرف نکنید.
هر بار پس از نوشیدن، دهان خود را بشویید.
داروهایی که موجب تغییر رنگ دندانها میشوند
آنتی بیوتیک تتراسایکلین میتواند موجب خاکستری شدن دندان در کودکان در حال رشد شود. دهان شویه های ضد باکتری که حاوی کلور هگزیدین (chlorhexidine ) یا ستیل پیریدینوم کلراید هستند نیز میتوانند تغییر رنگ در دندان ایجاد کنند. برخی داروهای ضد روان پریشی، آنتی هیستامین و فشار خون و همینطور زیادی فلوراید و آهن نیز موجب لکه در دندان میشوند. اگر سفید کننده دندان موثر نبود، از دندانپزشک درباره باندینگ دندانی سوال کنید. در این روش از مواد رنگ دندان استفاده میشود.
مراقبت روزانه از دندان فراموش نشود
یک راهکار ساده که میتواند به حفظ زیبایی دندانها کمک کند مسواک زدن است. حداقل دو بار در روز مسواک بزنید و حداقل یک بار در روز نخ دندان استفاده کنید. بهتر است پس از هر بار مصرف غذا و میان وعده مسواک بزنید. مسواک زدن کمک میکند از ایجاد لکه و زرد شدن دندان جلوگیری کنید به خصوص در خط لثه. مسواکهای برقی ممکن است در حذف پلاکها و لکه از سطوح دندان، بر مسواک معمولی ارجحیت داشته باشد.
به دندانپزشک مراجعه کنید
به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید و تمیز کاری دندان را به او بسپارید. دندانپزشک با استفاده از روشهای پولیش و سایش حرفه ای، همه لکه های ایجاد شده توسط غذا و تنباکو را از سطوح دندان میزداید.
دکتربهرامی - دندانپزشکی قیطریه
گاهی به دلیل نداشتن مراقبت و نگهداری لازم از حفظ سلامت دندان ها در طی دوران ارتودنسی پس از این مرحله دندان ها به زردی میزنند در این شرایط متخصص پس از بررسی وضعیت دندان ها و میزان این زردی یکی از راه های زیر برای درمان به بیمار پیشنهاد میدهد:
عوامل زیادی منجر به تجمع لکه در دندانها و زرد یا قهوه ای شدن آنها میشوند. اگر چه رنگ دندانهای هر کسی ممکن است کمی با دیگری تفاوت داشته باشد اما به طور کلی دندانها در ابتدا سفید هستند و به مرور زمان در اثر عوامل مختلف تغییر رنگ پیدا میکنند. ممکن است بدرنگی دندان در اثر مصرف زیاد نوشیدنی یا خوراکی هایی باشد که باعث ایجاد لکه در دندانها میشوند مثل چای، قهوه، نوشابه، آب انگور قرمز، لبو و غیره. ممکن است سیگار کشیدن باعث زرد شدن دندانها شده باشد و یا این که عدم رعایت بهداشت منجر به جرم گرفتن دندانها و تغییر رنگ آنها شده باشد. همچنین عواملی مثل ضربه دیدن و جراحت دندان، درمانهای مکرر دندانپزشکی، مصرف برخی انواع چرک خشک کن (آنتی بیوتیک) در دوران رشد دندانها، مصرف بیش از حد فلوراید و ایجاد ترکهای ریز در دندانها میتوانند منجر به لکه یا بدرنگی دندانها شوند.
برای سفید کردن دندانها روشهای زیادی وجود دارد، از روشهای خانگی گرفته تا روشهای حرفه ای در مطب دندانپزشکی، همگی برای سفید کردن و جلا دادن به دندانها طراحی شده اند.برخی از روش های سفید کردن دندان بصورت طبیعی با گیاهان دارویی یا میوه نیز وجود دارد که به دلیل شدت این زردی پس از ارتودنسی زمانبر خواهد بود و نتیجه قطعی برای بهبود آن وجود ندارد. به طور کلی راههای سفید کردن دندانها به صورت زیر است:
- بلیچینگ که شامل سفید کردن دندانها با محصولات خانگی و سفید کردن دندانها در مطب دندانپزشکی می شود
- باندینگ کامپوزیت
- لمینت سرامیکی
- روکش دندان
بلیچینگ دندان چگونه انجام میشود؟برای این که دندانهای خود را سفید کنید میتوانید از محصولات خانگی و یا حرفه ای استفاده کنید. برای سفید کردن حرفه ای دندانها باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
هنگامی که به دندانپزشک مراجعه میکنید، ابتدا دهانتان را معاینه میکند تا مطمئن شود بلیچینگ برایتان درمان مناسبی است. اگر پوسیدگی دندان یا مشکل دیگری داشته باشید ابتدا باید آن را درمان کنید. ممکن است قبل از بلیچینگ لازم باش جرمگیری بکنید تا سطح دندانها کامل تمیز شود.
برای سفید کردن دندانها ابتدا یک پارچه لاستیکی برای محافظت از لثه، بر روی دهان قرار میگیرد و دندانها از آن بیرون میزنند. به این ترتیب ژل سفید کننده با لثه یا بافتهای نرم دیگر تماس پیدا نمیکند. ممکن است به جای این کار از یک ژل محافـ کننده استفاده شود و روی لثه مالیده شود.
سپس ژل سفید کننده در داخل یک پلاک ریخته شده و پلاک در تماس با دندانها قرار میگیرد تا ژل به دندانها مالیده شده و در تماس با آنها بماند. معمولا این پلاک یا تری ها که شبیه محافظ دهان هستند، اختصاصی برای بیمار ساخته میشوند تا کاملا اندازه دندانهای او باشند و ژل از آنها بیرون نزد.
ترکیب فعال موجود در ژل سفید کننده معمولا پروکسید هیدروژن یا پروکسید کاربامید (کارباماید) است. با تجزیه این ترکیبات فعال، اکسیژن وارد مینای دندان شده و رنگ دندان روشنتر میشود. ممکن است برای تسریع یا تشدید تاثیر مواد سفید کننده، نور خاصی به دندانها تابانده شود.
ترکیب فعال بیشتر محصولات سفید کننده شیمیایی دندان، پروکسید هیدروژن با فرمول H2O2 است که به فرم پروکسید هیدروژن یا پروکسید کاربامید آزاد میشود. پروکسید کاربامید ترکیب پایداری است که در تماس با آب تجزیه شده و پروکسید هیدروژن آزاد میکند. بلیچینگ یک فرایند شیمیایی است که در آن کروموژن ها (رنگ زا) که عامل لکه دندان هستند پاک میشوند. کروموژنها ممکن است در سطح دندان جمع شده و به تدریج باعث ایجاد لکه های سطحی در دندان شوند و یا به تدریج در اعماق دندان نفوذ کرده و لکه های عمیق یا داخلی در دندان ایجاد کنند. به طور کلی کروموژنها به دو گروه کروموژنهای متشکل از ترکیبات بزرگ ارگانیک و حاوی پیوندهای دوگانه مزدوج و کروموژنهای متشکل از ترکیبات فلزی تقسیم میشوند.
در بلیچینگ کروموژنهایی که عمدتا از ترکیبات ارگانیک تشکیل شده اند، پیوندهای دوگانه موجود در کروموژنهای ارگانیک شکسته میشوند. بلیچینگ کروموژنهایی که ماهیت فلزی دارند سخت تر است. روشهای دیگر سفید کردن دندانها برای این انواع لکه، باندینگ، لمینت و روکش کردن است.
به طور کلی معمولا ظرف یک جلسه درمان تمام میشود اما در مواردی که تغییر رنگ دندانها شدید باشد ممکن است به چند جلسه نیاز داشته باشید. با این حال برای ساخت پلاک، نمیتوان این کار را در همان جلسه اول که مراجعه میکنید انجام داد. در جلسه اول پس از معاینه های لازم، قالب گیری از دندانها انجام میشود و در جلسه بعد که پلاک آماده شد، درمان انجام میشود. ممکن است از شما خوسته شود تا چند هفته در خانه از محصولات سفید کننده دندان استفاده کنید تا تاثیر بلیچینگ، طولانی تر شود. جلسه بلیچینگ حدود یک ساعت طول میکشد.
بعد از بلیچینگ دندانها تا چه مدت سفید می مانند؟
تاثیر درمان سفید کردن دندانها تا سه سال میتواند باقی بماند. اما در واقع طول مدت آن بستگی زیادی به خود فرد دارد. در صورتی که سیگار میکشید یا زیاد قهوه و چای میخورید خیلی زودتر سفیدی دندانهایتان از بین میرود و دندانها دوباره لکه میگیرند. در مورد مراقبت از سفیدی دندانها از دندانپزشک سوال کنید تا شما را راهنمایی کند.
برای سفید کردن دندانها در خانه محصولات زیادی وجود دارد که به صورت زیر است:
آیا دندان عصب کشی شده را میتوان سفید کرد؟
بله. گاهی دندانی که مرده پس از عصب کشی، تغییر رنگ پیدا میکند. اگر دندان تحت عصب کشی قرار گرفته است، میتوان مجرای ریشه دندان را دوباره باز کرد و مواد سفید کننده دندان را داخل آن قرار داد تا دندان از داخل سفید شود.
در چه شرایطی بلیچینگ دندانها را سفید نمیکند؟
سفید کردن دندانها تنها برای روشنتر کردن رنگ دندان انجام میشود و تنها بر روی دندانهای واقعی تاثیر میگذارد. بنابراین اگر دندان مصنوعی، ایمپلنت، بریج، پرکردگی، لمینت یا باندینگ دارید نمیتوانید رنگ آنها را تغییری بدهید. اگر دندان مصنوعی تان دچار تغییر رنگ یا لکه شده، به دندانپزشک مراجعه کنید تا به صورت حرفه ای آن را تمیز کند.
همچنین در صورتی که زرد شدن دندان به علت نازک شدن یا از بین رفتن مینا باشد یا عامل آن لکه های عمیق مانند لکه حاصل از ضربه دیدن دندان یا مصرف تتراسایکلین در دوران رشد دندانها باشد ممکن است با بلیچینگ سفید نشود. در این صورت میتوان از روشهای دیگر سفید کردن دندانها بهره برد.
مراقبت از دندانهایی که سفید شده اند
برای حفظ سفیدی دندانها باید مصرف نوشیدنی یا غذاهایی که باعث ایجاد لکه در دندانها میشوند را محدود کنید.لیست غذاهای مناسب در زمان ارتودنسی را اینجا بخوانید. پس از هر بار خوردن این مواد غذایی، مسواک بزنید یا حداقل دهان خود را با آب شستشو بدهید. سیگار را کنار بگذارید. حتما پیش از خواب مسواک بزنید و در طول روز نیز یک مرتبه دیگر مسواک بزنید. برای مسواک زدن از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید. خوراکیهای شیرین کمتر مصرف کنید. هر شش ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید.